27 مهرماه مهلت به پایان رسید کارگروه نجات دریاچه ارومیه چه در چنته دارید که برای کیلو کیلو نمک دریاچه ارومیه این روز‌ها ارائه کنید.

وضعیت دریاچه از فروردین ۸۸ تا مرداد ۹۲ کاهش ارتفاع ۱ متر و ۶۶ سانتی متری را نشان می‌دهد‌‌ همان مطلبی که آن روز‌ها و این روز‌ها زنگ خطر نام گرفت. زنگی که حتی سال ۸۷ با نشان دادن عدد ۱۲۷۲. ۷ متر که حداقل تراز دریاچه طی ۱۰۰ گذشته بود هم به گوش کسی نرسید و شاید هم رسید اما...

ستاد اجرایی مدیریت، کارگروه نجات و شورای منطقه‌ای مدیریت دریاچه ارومیه که هر کدام بندهایی برای نجاتش دارند اینکه چه کردند و چه خواهند کرد هنوز معلوم نیست اما این روز‌ها پیش از همه خبرهایی از انتقال نمک این دریاچه به گوش می‌رسد.

شاید تا چند سال آینده با این روند پیش از برگرداندن آب گونی گونی نمك باید به این دریاچه بازگردانده شود.

به حال روز دریاچه برگردیم آن سال‌ها که دست به دست هم دادند تا دریاچه خشک شود. چه از سوی طبیعت که کاهش نزولات جوی را با خود به همراه داشت، بارش‌های سالانه کاهش ۵ میلیمتر و بارش‌های موثر (بارش‌های بیش از ۱۰ میلی م‌تر) هم عدد مطلوبی را نشان نمی‌داد. این اعداد در میزان روان آبهای‌‌ همان سال و سال بعد اثر مطلوبی نگذاشت به طوری که آمار‌ها می‌گویند در دوره خشک سه ساله ۷۷-۸۰ بارش به میزان ۳۰ درصد و روان آب حوضه به میزان ۷۴ درصد کاهش داشته است.

از بارش‌ها که بگذریم به گرما می‌رسیم گرمایی که با افزایش دو درجه سانتی گرادی تبخیر را به میزان ۱۱. ۲ از سطح دریاچه ارومیه و تبخیر از سطح حوضه را به میزان ۴. ۱ درصد افزایش داد که نتیجه‌ای جز بالا رفتن نیاز آب کشاورزی را به دنبال نداشت.

به طبیعت بد نگاه نکنیم وضعیت فعلی‌اش را از کارهای انسانی خودمان بپرسیم اما از مسائل جوی که بگذریم تازه به خود می‌رسیم افزایش نیاز آب کشاورزی، شرب و صنعت، افزایش برداشت غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی که اگر عدد این چاه‌ها را بگویم دلت می‌گیرد. ۳۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز که گاهی مسئولین رقم ۳۴ هزار را نیز می‌گویند که به راحتی خوردن یک لیوان آب سالانه ۲. ۴ میلیارد مترمکعب از منابع آب زیرزمینی این حوضه برداشت می‌کنند بدون آنکه آبی از آب تکان بخورد و تنها چیزی که به دنبال دارد برهم خوردن اندرکش آبخوان و منابع آب سطحی این دریاچه است که آن هم نیست به نظر شما مهم است!!!

اما توسعه کشاورزی هم از کارهایی بود که دریاچه ارومیه را به این روز انداخت آن روز‌ها که گل خنده روی گونه‌های مسئولین منطقه می‌نشست که ما سیب صادر می‌کنیم این واقعیت را نگفتند که این درخت سیب در زمین‌هایی که از زراعتی به باغی تبدیل شده و ۷ برابر میزان معمول آب مصرف می‌کند به دست آمده چرا که دلار رنگش آبی‌تر از آب دریاچه بود و چشم نواز‌تر.

از برهم خوردن ارتباط اکولوژیکی چرخش آب، تبادل مواد غذایی و اکسیژن که هم براثر احداث جاده میان گذر در داخل دریاچه صورت گرفته هیچ نگویم بهتر است.

اما از ساختن سد‌ها بدون توجه به حوزه آبریز دریاچه ارومیه و حجم آب قابل ذخیره اینکه حوزه آبریز2.5 میلیارد متر مکعب و حجم آب قابل ذخیره 1.7 میلیارد مترمکعب و تعداد سد‌هاي احداث شده 36 و به بهره برداري رسيده 22 ، خودتان قضاوت کنید. این را هم بگویم که وزیر نیرو از کلنگ‌های آماده برای تخریب سدهایی که برای نجات دریاچه ارومیه باید خراب شوند نیز سخن گفت اما اگر هم زیاد آورد که شاید در صورت نیاز باز هم خودش جای تشکر دارد.

وضعیت دریاچه ارومیه براساس شرایط جوی و انسانی رقم خورده هیچ کس که گردن نمی‌گیرد اما به موقع خونخواهی همه سینه سپر می‌کنند ارومیه تشنه است همین...

نرسد روزی که ساختمان‌های سر به فلک کشیده روي زمین‌هایش ساخته شود و افتخار ساکنین این باشد که اینجا روزی دریاچه‌ای بوده که ارومیه می‌خواندنش.

گزارش از: غزاله عربگل